Uchwała Nr LXXX/584/2023

Rady Powiatu Białostockiego

z dnia 28 września 2023 roku

w sprawie przyjęcia stanowiska dotyczącego reparacji, odszkodowań i zadośćuczynienia z tytułu strat, jakie Polska poniosła z powodu napaści Niemiec oraz późniejszej okupacji na terenie Powiatu Białostockiego

Na podstawie § 10 ust. 2 pkt 3 Statutu Powiatu Białostockiego, stanowiącego załącznik nr 1 do Uchwały nr LXIV/445/2018 Rady Powiatu Białostockiego z dnia 27 września 2018r. w sprawie uchwalenia Statutu Powiatu Białostockiego (Dz. Urz. Woj. Podl. z 2018 r., poz. 4141, poz. 4446 i poz. 1723), Rada Powiatu Białostockiego uchwala, co następuje:

§ 1.

Przyjmuje się stanowisko w sprawie reparacji, odszkodowań i zadośćuczynienia z tytułu strat, jakie Polska poniosła z powodu napaści Niemiec oraz późniejszej okupacji na terenie Powiatu Białostockiego, które stanowi załącznik do niniejszej uchwały.

§ 2.

Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.

Podpisał – Zenon Żukowski – Przewodniczący Rady Powiatu Białostockiego

Załącznik do Uchwały Nr LXXX /584/2023

Rady Powiatu Białostockiego

z dnia 21 września 2023 r.

Stanowisko Rady Powiatu Białostockiego w sprawie reparacji, odszkodowań i zadośćuczynienia z tytułu strat, jakie Polska poniosła z powodu napaści Niemiec oraz późniejszej okupacji na terenie Powiatu Białostockiego

Rada Powiatu Białostockiego nawiązując do Uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 14 września 2022 r. w sprawie dochodzenia przez Polskę zadośćuczynienia za szkody spowodowane przez Niemcy w czasie II wojny światowej oraz Uchwały Rady Ministrów z dnia 18 kwietnia 2023 r. w sprawie konieczności uregulowania w stosunkach polsko-niemieckich kwestii reparacji, odszkodowania i zadośćuczynienia z tytułu strat, jakie Polska i Polacy ponieśli z powodu bezprawnej napaści Niemiec na Polskę w 1939 r. oraz późniejszej okupacji niemieckiej, wyraża swoje poparcie dla działań zmierzających do uzyskania zadośćuczynienia należnego Polsce od Niemiec za szkody wyrządzone w wyniku rozpętania II wojny światowej przez III Rzeszę Niemiecką.

Rzeczpospolita Polska poniosła proporcjonalnie największe straty osobowe i majątkowe ze wszystkich państw zaatakowanych przez III Rzeszę Niemiecką podczas II wojny światowej. Straty te nie wynikały tylko z działań wojennych, ale przede wszystkim z niemieckiej polityki okupacyjnej, w szczególności celowej i zorganizowanej eksterminacji ludności na okupowanych terenach państwa polskiego, a także z intensywnej eksploatacji społeczeństwa polskiego, w tym pracy przymusowej oraz celowego niszczenia mienia. W wyniku prac Parlamentarnego Zespołu ds. Oszacowania Wysokości Odszkodowań Należnych Polsce od Niemiec za Szkody Wyrządzone w Trakcie II Wojny Światowej oraz zaproszonych przez niego ekspertów straty te zostały oszacowane i opisane w Raporcie o stratach poniesionych przez Polskę w wyniku agresji i okupacji niemieckiej w czasie II wojny światowej 1939-1945.

Również Powiat Białostocki w trakcie II wojny światowej został ciężko doświadczony przez agresję, a następnie okupację niemiecką. W jej wyniku ponieśliśmy ogromnie straty materialne i niematerialne – zniszczona została infrastruktura: budynki mieszkalne i użyteczności publicznej, zakłady przemysłowe, zabytki kultury oraz zbiory muzealne. Podkreślić należy także ogromne straty ludzkie. Powiat Białostocki i Białostocczyzna wraz z miastem Białystok stały się za przyczyną Niemców i ich terroru na okupowanych terenach miejscem tragicznie doświadczonym ludobójstwem. Niemcy dokonali eksterminacji ludności żydowskiej, którą dokonali zarówno w utworzonym przez siebie getcie białostockim, jak i w obozie zagłady w Treblince, w obozach koncentracyjnych oraz w miejscach straceń, w tym w lesie łopuchowskim. Niemcy zniszczyli społeczność żydowską żyjącą w naszym regionie przez pięć wieków, której członkowie byli równoprawnymi obywatelami II Rzeczypospolitej Polskiej.

Niemiecki terror skrwawił naszą ziemię w licznych miejscach bezprecedensowego ludobójstwa. Niemcy dokonali masowych egzekucji ludności Białostocczyzny, w tym terenów obecnego Powiatu Białostockiego w Grabówce, Fastach (na pograniczu Nowosiółek), w lasach Pietrasze i Bacieczki. Przez areszt i więzienie śledcze przeszło w Białymstoku kilkanaście tysięcy osób, w miejscach straceń na Białostocczyźnie Niemcy zabili 30 tysięcy osób. Przeprowadzano też łapanki uliczne, wysyłano transporty na roboty do III Rzeszy i do obozów koncentracyjnych, gdzie trafiały całe roczniki, a w maju 1944 roku setki mieszkańców Tykocina i Łap.

Niemieccy oprawcy mordowali, grabili, palili, zrównywali z ziemią wsie i miasta. Nigdy na naszym terenie nikt nie dokonał tak nieludzkich zbrodni, dziesiątkując ludność, niszcząc wielowiekowy dorobek kulturowy i substancję przemysłową, rolniczą i usługową.

Dlatego mamy pełne prawo domagać się jednoznacznego przyjęcia przez Rząd Republiki Federalnej Niemiec odpowiedzialności moralnej, politycznej, historycznej, prawnej oraz finansowej za zniszczenie Powiatu Białostockiego.

Rada Powiatu Białostockiego oczekuje od Rządu Rzeczypospolitej Polskiej stanowczego prowadzenia działań dyplomatycznych i prawnych, zmierzających do uzyskania od Rządu Republiki Federalnej Niemiec odpowiedniego zadośćuczynienia. Polska powinna je otrzymać w imię elementarnego poczucia sprawiedliwości, w imię prawdy historycznej oraz w imię rzeczywistego pojednania polsko-niemieckiego.

Podpisał – Zenon Żukowski – Przewodniczący Rady Powiatu Białostockiego